Schrijfakademie.nl

Haiku

Het Japanse woord ‘haiku’ betekent: ‘schetsend gedicht’. Een haiku bestaat uit 3 regels van 5-7-5 lettergrepen. Die regels rijmen niet, maar ze hebben wel een bijzonder ritme door woordkeus en woordvolgorde. Interpunctie en hoofdletters gebruik je in haiku’s niet of nauwelijks.

De Japanse dichter Basho (1644-1694) maakte haiku’s populair. Hij schreef op wat hij om zich heen in de natuur observeerde, en wat hij daarbij voelde of dacht (=associatie). In het Japanse denken bestaat geen tegenstelling tussen mens en natuur. Vanuit observaties van de natuur kan de dichter zo associaties (verbindingen) met zichzelf leggen. Dit alles schetst de haiku-dichter alleen maar. Verklaringen of uitleg van je observaties en associaties geef je in een haiku niet.

Voor je begint met schrijven: wil je eerst meer weten over haiku’s, kijkt dan in het Algemeen Letterkundig Lexicon. Wil je een voorbeeld van een haiku van Basho lezen, klik dan hier.

Doorloop de volgende stappen om een haiku te schrijven.

  1. kies een jaargetijde, en kies woorden die daarbij horen. Bijvoorbeeld:
    • herfst -> wind, bladeren, nat
  2.  vul de woorden uit stap 1 aan tot je 5 lettergrepen hebt, en een beeld. Bijvoorbeeld: ‘woedende wind waait’;
  3.  bedenk welke emotie of gedachte dat beeld oproept. In dit voorbeeld misschien wel ‘ontzag voor de harde wind’, of ‘de natuur heerst’;
  4.  zoek een ander beeld in de natuur dat die emotie of gedachte ook bij je oproept;
  5.  beschrijf dat tweede beeld in de volgende twee regels van je haiku (die 7 en 5 lettergrepen lang zijn), op zo’n manier dat je lezer de emotie kan voelen die jij had toen je deze twee beelden in je hoofd op liet komen.

Bij een haiku schrijven let je op het aantal woorden, maar ook de keuze en volgorde van woorden is belangrijk.

Kijk nog eens goed naar de haiku die je zelf schreef. Kun je beide beelden die je op wilt roepen in andere, nog meer betekende woorden schetsen?

Je kunt je haiku beoordelen aan de hand van deze matrix.

 

Meer lezen?

  • Wat vond je van de oefening, of wat heb je geschreven? Vul het hieronder in!

    Neem contact met ons op