Beschouwing
Een goede beschouwing belicht een probleem van meerdere kanten. Het startpunt is altijd een open vraag. Dat is een vraag die je niet meteen met ‘ja’ of ‘nee’ kunt beantwoorden, en die je nieuwsgierig maakt. Dus een vraag zoals: ‘Kan Nederland het centraal eindexamen beter afschaffen?’. Op die vraag zijn meerdere antwoorden mogelijk, en voor elk antwoord valt waarschijnlijk wel iets te zeggen.
We nemen in deze oefening aan dat jouw lezer al weet dat iets een probleem is, en meer wil weten over oplossingen. We nemen ook aan dat jij expert bent, en de lezer graag wil weten wat jij over oplossingen te zeggen hebt. De kunst van de beschouwing is dat je jouw oplossingen niet moet opschrijven als dé oplossing, of als de enige mening die je over het probleem kunt hebben. Geef de lezer tijd om met je mee te denken, en bewaar je geduld als schrijver: stel eerst vragen, prikkel de nieuwsgierigheid, geef informatie, en biedt dan pas een oplossing of mening. Dikke kans dat je de lezer dan meekrijgt.
Voor je begint:
- Wil je eerst meer weten over het genre ‘beschouwing’, kijk dan bij Bruuttaal.
- Wil je een voorbeeld, lees dan deze beschouwing.
Schrijf een korte beschouwing van maximaal 100 woorden:
- stel voor jezelf zoveel mogelijk vragen rond de vraag: ‘kan Nederland kan zich in de toekomst tegen probleem X wapenen?’ (mocht je zelf geen probleem kunnen bedenken, neem dan bijvoorbeeld ‘Covid-19’);
- kies twee gebeurtenissen uit de afgelopen tijd die de lezer heel goed over dat probleem X informeren. Welke gebeurtenis geeft de lezer te denken dat Nederland zich niét tegen probleem X kan wapenen, welke gebeurtenis geeft de lezer te denken dat het wél kan?;
- beschrijf de twee gebeurtenissen; dit is het begin van je beschouwing;
- schrijf een afronding van je beschouwing waarin je laat doorschemeren welke gebeurtenis voor jou het belangrijkst is, en volgens jou aangeeft dat Nederland zich wel/niet tegen probleem X kan wapenen.
Lees van de Tjechische dichter en immunoloog Miroslav Holub (1923-1998) deze korte beschouwing (in vertaling van Kamiel Vanhole). Wat achtergrondinformatie: een vakgenoot van Holub, Louis Pasteur, ontdekte in de 19e eeuw dat veel ziekten te voorkomen zijn door te pasteuriseren (dat wil zeggen: door voedsel kort te verhitten). Of door mensen te vaccineren. Pasteur ontwikkelde onder meer een virus-vaccin tegen de ziekte hondsdolheid.
- welke gebeurtenissen beschrijft Holub in zijn beschouwing met als doel de lezer te informeren? en waarom juist deze gebeurtenissen?
- geeft Holub als schrijver uiteindelijk een mening, en hoe beinvloedt die mening jou als lezer?
.
Herschrijf nu je eigen korte beschouwing.
- kun je twee gebeurtenissen vinden die nog treffender de informatie over probleem X overbrengen aan je lezer?
- of zijn de gebeurtenissen goed gekozen, maar kun je ze treffender beschrijven?
- en kijk nog eens goed naar de manier waarop je jouw mening geeft, hoe je de lezer laat merken welke gebeurtenis laat zien dat Nederland zich wel/niet tegen probleem X kan wapenen.
Je kunt je beschouwing beoordelen aan de hand van deze deze matrix.
Deze oefening werd gemaakt met de hulp van DiaTaal en is geïnspireerd door Een schrijfexamen dat deugt. Naar een vernieuwd schrijfexamen voor 5 havo.
Meer weten?
- Jan Renkema, ‘uiteenzetting / beschouwing / betoog’, Verwarwoordenboek, https://www.neerlandistiek.nl/2020/10/uiteenzetting-beschouwing-betoog/
- https://www.elkedagboeken.be/dw-b
