Schrijven met je neus
Voor geuren zijn er bijna geen woorden in onze taal. Als je zou moeten beschrijven hoe de gordijnen van je kamer ruiken, wat het verschil in geur is tussen een krant en een tijdschrift, of wat precieze verschil is tussen twee edities van dezelfde parfumlijn, kom je woorden tekort. Er zijn wel woorden voor geuren,…
Lees meerGenderneutraal schrijven
Mensen vinden het vaak fijn of logisch om in tegenstellingen te denken: arm-rijk, dichtbij-ver, klein-groot, enzovoort enzovoort. Taal maakt dat we die tegenstellingen kunnen benoemen. We hebben een woord als ‘klein’ omdat we de tegenstelling tussen ‘klein’ en ‘groot’ willen uitdrukken. Zo begrijpen we de wereld met elkaar, door te denken en praten in tegenstellingen….
Lees meerHet oordeel van de schrijver
Omdat taal iets van mensen is, zit er altijd iets menselijks, iets persoonlijks en heel vaak iets oordelends in taal. Taal die heel bewust gemaakt is om zoveel mogelijk oordelen te vermijden, klinkt meteen heel ingewikkeld. Kijk maar naar taal die voor wetten wordt gebruikt (juridische taal). Daarin probeert men oordelen te vermijden en alleen…
Lees meerLofzang
Geen schrijver ter wereld die elke dag een lofzang schrijft. De lofzang is een bijzonder soort tekst die je schrijft als iemand iets heel bijzonders heeft gedaan. De Grieken schreven bijvoorbeeld een lofzang voor de winnaar van de Griekse spelen (de voorloper van de Olympische Spelen). Je kan met een lofzang dus iemand bijzonder maken,…
Lees meerAntropomorfisme
Als schrijver kun je dingen die niet menselijk zijn, beschrijven alsof het wél mensen zijn. Een pilletje dat jou knock-out slaat, een stoel die jou omarmt, een zee die brult of grassprieten die kietelen: dingen gaan op mensen lijken als je zo schrijft. Handig, want het lijkt dan alsof niet alleen mensen, maar ook dingen…
Lees meerAchtergrondverhaal
In het gewone leven praten mensen vaak met elkaar zonder dat ze veel bijzonders te zeggen hebben. Ze gebruiken meestal geen ingewikkelde of fantasievolle woorden, en wisselen voornamelijk wat alledaagse emoties of informatie uit. Luister maar eens om je heen in de supermarkt, in de bus of op het schoolplein. Als je zo’n gesprek letterlijk…
Lees meerHot take
Een hot take is een mening die je geeft over een nieuwtje, met het doel een debat over dat nieuwtje te starten. Take betekent in het Engels onder andere ‘mening’ [=opinie]. Het is een hot take omdat je je mening heel snel na het bekend worden van het nieuwtje geeft (‘heet van de naald’), maar…
Lees meerExacte taal
Meestal gebruik je taal om zo precies mogelijk te zeggen wat je bedoelt. Je probeert exact [=nauwkeurig, precies] te zijn. Maar dat is niet gemakkelijk met taal. Woorden kunnen meer dan één betekenis hebben, bijvoorbeeld, en daardoor begrijpt iemand anders lang niet altijd wat jij bedoelt. En mensen kunnen ook heel anders naar dingen kijken,…
Lees meerSignalement van robot of mens
Het woord “robot” werd in 1920 bedacht door de Tsjechische schrijver Karel Čapek. In zijn toneelstuk R.U.R. (een afkorting voor: Rossums Universele Robots) voert hij robots op. Die zijn eruit als een soort menselijk slaven die al het zware werk doen. Maar als de wetenschappers de robots upgraden, en meer menselijke eigenschappen geven, gaat het…
Lees meerDiagnose
Een diagnose is een beoordeling door een dokter van een zieke patiënt, om vast te stellen welke ziekte de patiënt heeft. Om een diagnose te geven, vraagt een dokter een zieke van alles. De antwoorden geven aan in welke richting de dokter de ziekte moet zoeken. Een dokter kan dingen gaan meten en bekijken om…
Lees meer